การหาทิศเหนือที่แท้จริงจะเป็นปัญหาที่น่าท้อแท้สำหรับคนที่หลงป่าหรือพยายามติดตั้งนาฬิกาแดดในลานสวน แต่ไม่ต้องห่วง! ท่านสามารถเรียนรู้วิธีการหาทิศเหนือโดยไม่ใช้เข็มทิศอย่างง่ายดายได้
เริ่มต้นโดยที่คุณอยู่ที่สถานที่ที่ไม่มีเข็มทิศหรือไม่สามารถเห็นเข็มทิศได้ จงหันหน้าของคุณให้ชี้ไปที่ดวงอาทิตย์ขึ้น ทิศเหนือจะอยู่ตรงกลางระหว่างทิศตะวันออกและทิศตะวันตก
อีกวิธีหนึ่งที่คุณสามารถใช้ได้คือดูทิศเหนือจากเข็มของมือนาฬิกาของคุณ ถ้าคุณทราบว่าเวลาปัจจุบันและตำแหน่งที่คุณอยู่ คุณสามารถหาทิศเหนือได้จากเข็มชั่วโมงของนาฬิกาของคุณ โดยให้นำเข็มชั่วโมงชี้ไปในทิศเหนือตามตำแหน่งของคุณ
นี่เป็นวิธีการค้นหาทิศเหนือโดยไม่ใช้เข็มทิศที่ง่ายและได้ผล คุณสามารถใช้วิธีใดวิธีหนึ่งเพื่อหาทิศเหนืออย่างแม่นยำและแน่นอนในทุกสถานการณ์ที่คุณอยู่บนโลก
วิธีดูปลายเงา

การดูปลายเงาเพื่อสะท้อนความสูงและความละเอียดของวัตถุที่สร้างเงานั้นเป็นวิธีที่น่าสนใจ นี่คือวิธีที่คุณสามารถใช้เพื่อดูปลายเงาของวัตถุอย่างละเอียดและแม่นยำ:
วิธีที่ 1: ปักกิ่งไม้ตั้งตรง
ให้คุณปักกิ่งไม้ตั้งตรงที่พื้นด้วยวัตถุที่ไม่เคลื่อนไหว เมื่อมองเห็นเงาของกิ่งไม้ คุณจะสามารถวัดความสูงของวัตถุได้ ปลายยอดที่เรียวแหลมของวัตถุจะช่วยให้คุณอ่านเงาได้อย่างแม่นยำมากขึ้น อย่าลืมตรวจสอบให้แน่ใจว่าเงาเคลื่อนที่บนพื้นที่เรียบเสมอและไม่มีอุปสรรค เพื่อความแม่นยำสูงสุด คุณสามารถทำเครื่องหมายที่ปลายยอดของเงาด้วยวัตถุขนาดเล็ก เช่น ก้อนกรวดหรือรอยขีดบนพื้น แล้วคุณสามารถแยกตำหนินี้ออกได้ในภายหลังรออย่างน้อย 15 นาที
วิธีที่ 2: การเคลื่อนที่ของเงา
วิธีนี้จะช่วยให้คุณวัดระยะห่างและเส้นทางของปลายยอดเงา เริ่มต้นโดยวางวัตถุเล็กหรือทำรอยขีดในตำ แหน่งปลายยอดเงาปัจจุบัน จากนั้นรอสักครู่ ปลายยอดเงาจะเคลื่อนที่จากทิศตะวันออกไปทางตะวันตกเป็นเส้นโค้ง คุณสามารถวางวัตถุเล็กหรือทำรอยขีดตรงในตำแหน่งใหม่ของปลายยอดเงา จากนั้นตรวจสอบระยะห่างระหว่างเส้นตรงบนพื้นระหว่างสองตำแหน่งนี้
ตัวอย่าง:
สมมติว่าคุณยืนหันหน้าไปทางทิศเหนือ ตำหนิแรก (ตะวันตก) อยู่ทางด้านซ้าย และตำหนิที่สอง (ตะวันออก) อยู่ทางขวา ภาพวาดด้านล่างแสดงให้เห็นว่าดวงอาทิตย์และตำหนิตำแหน่งที่ 1 เป็นสิ่งที่เกิดขึ้นตามขั้นตอนที่ 2 และตำหนิตำแหน่งที่ 2 เป็นสิ่งที่เกิดขึ้นในขั้นตอนที่ 4
วิธีดูปลายเงาเหล่านี้เป็นวิธีที่น่าสนใจที่คุณสามารถใช้ในการวัดความสูงและระยะห่างของวัตถุได้อย่างแม่นยำ โปรดทราบว่าการเคลื่อนที่ของดวงอาทิตย์บนท้องฟ้าเป็นแบบสมมติเท่านั้น
การใช้ดวงดาวในการนำทาง
ในการนำทางด้วยดวงดาว, ซีกโลกเหนือจะใช้เพื่อระบุตำแหน่งของดาวเหนือ (Polaris) บนท้องฟ้า เป็นดาวดวงสุดท้ายบนปลายด้ามจับของกลุ่มดาวกระบวยเล็กหรือเป็นปลายหางของกลุ่มดาวหมีเล็ก
หากคุณไม่พบดาวเหนือ, คุณสามารถมองหากลุ่มดาวกระบวยใหญ่ (หรือมีชื่ออื่นว่าหมีใหญ่หรือจระเข้ตามคติไทย) ดาวสองดวงที่อยู่ต่ำสุดในกลุ่มดาวกระบวยใหญ่ (ดาวสองดวงด้านนอกของถ้วยกระบวย) จะลากเป็นเส้นตรงที่ “ชี้” ไปหาดาวเหนือ
การค้นหาดาวเหนือ
ในการค้นหาดาวเหนือ, คุณอาจมองหากลุ่มดาวแคสซิโอเปีย (หรือกลุ่มดาวค้างคาวตามคติไทย) ซึ่งจะอยู่ตรงข้ามกับกลุ่มดาวกระบวยใหญ่เสมอ ดาวเหนือจะอยู่ประมาณครึ่งทางระหว่างดาวดวงกลางของแคสซิโอเปียกับกลุ่มดาวกระบวยใหญ่
คุณสามารถวาดเส้นสมมติตรงจากดาวเหนือลงมาที่พื้น ซึ่งเส้นนี้คือทิศเหนือที่แท้จริง และถ้าคุณสามารถหาจุดสำคัญในระยะทาง ของจุดนี้ คุณอาจใช้มันเป็นตัวนำทางได้
การใช้ดวงดาวเพื่อการนำทางในซีกโลกใต้
ในซีกโลกใต้ของโลกเรานั้นเราไม่สามารถมองเห็นดาวที่อยู่ทางเหนือได้ นอกจากนี้ยังไม่มีดาวเดี่ยวใดๆ ที่ชี้ทิศเหนือใต้อย่างชัดเจน แต่เราสามารถใช้กลุ่มดาวกางเขนใต้มาเป็นตัวชี้ทางได้
กลุ่มดาวกางเขนใต้
กลุ่มดาวกางเขนใต้ประกอบไปด้วยดาวห้าดวง และดาวที่สว่างที่สุดที่อยู่เป็นรูปไม้กางเขนที่เอียงไปทางด้านหนึ่ง
การใช้ดาวชี้นำ
ดาวสองดวงที่เป็นแกนยาวของกางเขนจะชี้ไปยังจุดสมมติที่อยู่เหนือขั้วเลขใต้ โดยการวาดเส้นตรงลงมาจากดาวสองดวงนี้ลงมาห้าเท่าของระยะทางระหว่างกัน จากนั้นสามารถวาดเส้นสมมติจากจุดนี้ลงไปที่พื้นและพยายามหาจุดสำคัญบนพื้นเพื่อใช้เป็นตัวชี้ทาง
นี่คือทิศใต้ที่แท้จริง และทิศเหนือที่แท้จริงก็จะอยู่ตรงกันข้ามกับทิศใต้ (หรืออยู่ด้านหลังของคุณถ้าคุณกำลังมองไปที่จุดนั้น)
ดวงดาว: เส้นศูนย์สูตร กลุ่มดาวโอไรออน, กลุ่มดาวนายพราน, และกลุ่มดาวเต่า
ในความเชื่อของคนไทยมีกลุ่มดาวที่เรียกว่า “ดวงดาว” หรือ “เส้นศูนย์สูตร” ซึ่งปรากฏอยู่ในระหว่างการเดินของดาวโอไรออน, กลุ่มดาวนายพราน, และกลุ่มดาวเต่า ตามตำราทางวิทยาศาสตร์ การมองเห็นกลุ่มดาวเหล่านี้ขึ้นอยู่กับช่วงเวลาในแต่ละปี
กลุ่มดาวนายพราน
กลุ่มดาวนายพรานประกอบด้วยดาวที่สว่างจ้าหลายดวงที่เรียงตามแนวตะวันออกไปตะวันตก ดาวเหล่านี้เรียกว่า “เข็มขัด” โดยภายในกลุ่มดาวนายพรานยังมีดาวอีกดวงห้อยอยู่ด้านล่าง และสามารถวาดเส้นที่เชื่อมต่อระหว่างดาวดวงตรงกลางของเข็มขัดกับดาวห้อย ทิศที่เส้นเชื่อมต่อดังกล่าวชี้ไปทางเหนือหยาบๆ กลุ่มดาวนายพรานยังแผ่ข้ามเส้นศูนย์สูตรได้ โดยเข็มขัดจะขึ้นและตกทางทิศตะวันออกและตะวันตก
การค้นหาดวงดาว
เมื่อต้องการหาดวงดาวเหล่านี้ สามารถสังเกตได้ตลอดปีในแถบเส้นศูนย์สูตร โดยมองหาเข็มขัดของกลุ่มดาวนายพราน ซึ่งเป็นดาวที่สว่างจ้าหลายดวงเรียงกัน จากนั้นตามด้วยดาวห้อยอยู่ด้านล่าง สามารถวาดเส้นเชื่อมระหว่างดาวห้อยกับดาวดวงตรงกลางของเข็มขัด เส้นที่เชื่อมต่อนี้จะชี้ให้ทราบทิศเหนือหยาบๆ ที่กลุ่มดาวนายพรานยังแผ่ข้ามเส้นศูนย์สูตร โดยเข็มขัดจะขึ้นและตกทางทิศตะวันออกและตะวันตก
วิธีดูยอดเงาอีกแบบเพื่อความแม่นยำมากขึ้น
หากคุณต้องการดูยอดเงาอย่างแม่นยำ เรามีวิธีที่คุณสามารถใช้ได้อีกแบบ โดยการปักกิ่งไม้ตั้งฉากกับพื้นให้เรียบเท่าที่จะทำได้ และทำตำหนิปลายยอดเงาให้เหมือนด้านบน
ขั้นตอนที่ 1: การวัดความยาวของเงา
สำหรับวิธีนี้ ให้คุณอ่านค่าแรกในตอนเช้า อย่างน้อยหนึ่งชั่วโมงหรือกว่านั้นก่อนจะถึงเที่ยง
ขั้นตอนที่ 1.1: วัตถุหรือเชือก
หาวัตถุหรือเชือกที่มีความยาวเท่ากับเงาที่คุณต้องการวัด
ขั้นตอนที่ 1.2: การวัดความยาวเงา
ทำการวัดความยาวของเงาทุก 20 นาที โดยใช้เชือกหรือวัตถุที่ใช้วัดเงาตอนแรก
เงาจะหดสั้นก่อนเที่ยงแล้วขยายออกหลังเที่ยง ดังนั้น ในขณะที่เงาขยายจนเท่าเชือก (ซึ่งเท่ากับความยาวเงาที่วัดตอนแรก) ให้ทำตำหนิตรงจุดนั้นไว้ และขีดเส้นเชื่อมตำหนิทั้งสอง
ด้วยขั้นตอนเหล่านี้ คุณจะสามารถดูยอดเงาอย่างแม่นยำมากขึ้นและกำหนดทิศทางให้ถูกต้อง
หมายเห ตุ: หากคุณยืนให้ตำหนิแรกอยู่ทางซ้ายและตำหนิสองอยู่ทางขวา คุณกำลังหันหน้าเข้าหาทิศเหนือที่แท้จริง
วิธีใช้นาฬิกาข้อมือ
การใช้นาฬิกาข้อมือแบบอนาล็อก (ที่มีเข็มชั่วโมงและเข็มนาที) บนซีกโลกเหนือมีขั้นตอนดังต่อไปนี้:
ขั้นตอนที่ 1: วางนาฬิกาบนพื้นราบหรือถือในแนวนอน
วางนาฬิกาบนพื้นราบเช่นพื้นถนนหรือถือในแนวนอน
ขั้นตอนที่ 2: ชี้เข็มสั้นไปที่ดวงอาทิตย์
ให้เข็มสั้นชี้ไปที่ดวงอาทิตย์
ขั้นตอนที่ 3: แบ่งมุมระหว่างเข็มสั้นและตำแหน่งเลข 12

แบ่งมุมระหว่างเข็มสั้นกับตำแหน่งเลข 12 บนนาฬิกา
ข้อควรจำ:
จุดกึ่งกลางของมุมระหว่างเข็มสั้นกับเลขสิบสองคือเส้นทางเหนือ-ใต้
หากไม่รู้ว่าทิศใดเป็นทิศเหนือและทิศใดเป็นทิศใต้ สามารถใช้วงจรการเคลื่อนที่ของดวงอาทิตย์เป็นแนวชี้นำ
ในซีกโลกเหนือ ดวงอาทิตย์จะขึ้นทิศตะวันออกตกทางทิศตะวันตก และคล้อยไปทางใต้ตอนเที่ยง
ข้อแนะนำเพิ่มเติม:
หากต้องการตั้งเวลาให้นาฬิกาข้อมือเป็นช่วงเว ลาออมแสง สามารถแบ่งครึ่งระหว่างเข็มสั้นกับเลขหนึ่งแทน
วิธีใช้นาฬิกา
การใช้นาฬิกาในซีกโลกใต้
เมื่อใช้นาฬิกาในซีกโลกใต้ คุณสามารถใช้นาฬิกาอนาล็อกเช่นเดียวกับการใช้ในด้านบน
นาฬิกาจะมีตำแหน่งสิบสองนาฬิกา (เลข 12) ซึ่งใช้เพื่อชี้ตำแหน่งของดวงอาทิตย์
การตั้งเวลาเป็นช่วงออมแสง
หากต้องการตั้งเวลาในช่วงออมแสง คุณสามารถใช้นาฬิกาเพียงหนึ่งนาฬิกาที่ชี้ไปที่ดวงอาทิตย์แทน
แบ่งครึ่งมุมระหว่างตำแหน่งสิบสองนาฬิกา (หรือใช้นาฬิกาเดียวถ้าใช้เวลาออมแสง)
เข็มสั้นของนาฬิกาช่วยให้คุณหาเส้นทิศเหนือ-ใต้
การกำหนดทิศเหนือ
หากคุณไม่แน่ใจว่าทิศเหนืออยู่ทางไหน คุณสามารถจำไว้ว่าดวงอาทิตย์จะขึ้นทางทิศตะวันออกตกทางทิศตะวันตก
แต่ในซีกโลกใต้ ดวงอาทิตย์จะคล้อยไปทางเหน ือตอนเที่ยง
คาดคะเนทิศทางของดวงอาทิตย์
เพื่อเข้าใจเส้นวิถีของดวงอาทิตย์ได้ดียิ่งขึ้น ต้องรู้ว่า ดวงอาทิตย์ขึ้นทางทิศตะวันออกทั่วไปและตกทางทิศตะวันตกทั่วไป ในระหว่างนั้น ดวงอาทิตย์จะเคลื่อนโค้งไปทางใต้ในซีกโลกเหนือ และไปทางเหนือในซีกโลกใต้ (เข้าหาเส้นศูนย์สูตรเสมอ) นั่นหมายถึงในตอนเช้าตรู่ (หลังดวงอาทิตย์ขึ้นไม่นาน) ดวงอาทิตย์จะอยู่ทางทิศตะวันออกทั่วไป ในขณะที่ตอนเย็นย่ำ (ก่อนดวงอาทิตย์ตกไม่นาน) มันจะอยู่ทางทิศตะวันตกทั่วไป
การเคลื่อนที่ของดวงอาทิตย์
เส้นวิถีของดวงอาทิตย์อาจแตกต่างเล็กน้อยตามฤดูกาล โดยเฉพาะในจุดที่ห่างจากเส้นศูนย์สูตร เช่นในหน้าร้อน ดวงอาทิตย์จะขึ้นและตกห่างจากเส้นศูนย์สูตร (ไปทางเหนือมากขึ้นในซีกโลกเหนือและไปทางใต้มากขึ้นในซีกโลกใต้) ในขณะที่หน้าหนาวมันจะอยู่ตรงข้าม โดยมีเพียงช่วงวันวสันตวิษุวัตกับศารท วิษุวัตที่ดวงอาทิตย์จะขึ้นและตกตรงทิศตะวันออกกับตะวันตกพอดี
เครื่องมือในการรู้เส้นวิถีของดวงอาทิตย์
ควรทำความคุ้นเคยกับวิถีของดวงอาทิตย์ในพื้นที่อาศัยหรือในบริเวณที่คุณกำลังจะไป ก่อนที่จะตกอยู่ในสถานการณ์ที่คุณจำเป็นต้องรู้เรื่องนี้ เครื่องมือที่มีประโยชน์ในเว็บไซต์ http://www.sunearthtools.com/dp/tools/pos_sun.php จะช่วยให้คุณเข้าใจและคาดคะเนเส้นวิถีของดวงอาทิตย์ได้อย่างถูกต้อง
การเรียนรู้เส้นวิถีของเส้นอายันและเหมายัน
เพื่อความรู้ที่เพิ่มขึ้น คุณควรพยายามเรียนรู้เส้นวิถีของเส้นอายันทั้งสอง (ครีษมายันและเหมายัน) และเวลาที่ดวงอาทิตย์ขึ้นและตกโดยประมาณสำหรับสองเส้นนี้ การรู้ข้อมูลเหล่านี้ล่วงหน้าจะช่วยให้คุณมีความคุ้นเคยกับเส้นวิถีในวันปัจจุบันได้ และสามารถหาทิศเหนือโดยอาศัยทิศทางของดวงอาทิตย์
คุณกำลังดูโพสต์นี้ วิธีการ ค้นหาทิศเหนือโดยไม่ใช้เข็มทิศ
ทิศเหนือเมื่อคะเนดวงอาทิตย์อยู่ทางทิศตะวันออก
หากคะเนดวงอาทิตย์อยู่ทางทิศตะวันออกในช่วงเวลาเช้าตรู่ ทิศเหนือจะอยู่ประมาณหนึ่งในสี่ของการหันย้อนเข็มนาฬิกา เมื่อคุณหันหน้าไปทางดวงอาทิตย์ คุณจะต้องหันซ้าย
ทิศเหนือเมื่อคะเนดวงอาทิตย์อยู่ทางทิศตะวันตก
หากคะเนดวงอาทิตย์อยู่ทางทิศตะวันตก ทิศเหนือจะอยู่ประมาณหนึ่งในสี่ของการหันตามเข็มนาฬิกาในเวลาราวเที่ยง 12 นาฬิกา (ขึ้นอยู่กับช่วงเวลาออมแสงและจุดที่คุณอยู่ภายในโซนเวลานั้น)
ทิศทางของดวงอาทิตย์
หากคุณอยู่ในซีกโลกเหนือ ดวงอาทิตย์จะชี้ไปทางทิศใต้ และหากคุณอยู่ซีกโลกใต้ ดวงอาทิตย์จะชี้ไปทางเหนือ
เคล็ดลับในการค้นหาดาวเหนือ
เวลาที่คุณพยายามจะหาดาวเหนือในท้องฟ้า จำเป็นต้องจำไว้ว่าดาวเหนือไม่ได้เป็นดาวที่สุกสว่างที่สุดเสมอไป เมื่อพูดถึงความสำคัญของดาวเหนือ มันเป็นดาวฤกษ์ที่ไม่เคลื่อนที่เป็นเดียวในท้องฟ้า
การหาตำแหน่งของดาวเหนือ
วิธีการต่างๆ เพื่อหาตำแหน่งดาวเหนือต้องอาศัยการฝึกฝนเพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่แม่นยำ คุณควรลองใช้วิธีเหล่านี้อย่างน้อยสองสามครั้งก่อนที่จะสามารถพึ่งพาตนเองกับดาวเหนือเมื่ออยู่ในสถานการณ์ที่ต้องใช้ความคิดรวดเร็วเพื่อรอดชีวิต
การใช้ตำแหน่งเวลา
คุณสามารถใช้ตำแหน่งเวลาเป็นอ้างอิงในการหาดาวเหนือ ครึ่งทางระหว่างตำแหน่งเลข 12 (หรือใช้เลข 1 หากคุณอยู่ในช่วงเวลาออมแสง) กับเข็มสั้นที่เป็นเส้นเหนือ-ใต้ ในตอนเที่ยงวัน ดวงอาทิตย์จะคล้อยทางใต้ของซีกโลกเหนือ และคล้อยทางเหนือของซีกโลกใต้ ดังนั้น หากคุณใช้วิธีการวัดด้วยเงา การรอนานขึ้นจะ ทำให้เงาเคลื่อนที่ไปในทิศทางที่ห่างกันมากขึ้น ซึ่งจะช่วยให้คุณสามารถอ่านทิศทางได้แม่นยำมากขึ้น
การใช้ภูมิประเทศแบบภูเขาที่มีหิมะ
ในภูมิประเทศที่มีภูเขาและหิมะตก คุณอาจสังเกตทิศตะวันตกหรือทิศเหนือโดยการพิจารณาด้านของภูเขาที่มีหิมะหนา ด้านที่มีหิมะมากกว่ามักจะหันไปทางเหนือหรือตะวันตก
คำเตือน: ดาวเหนือ และวิธีการตรวจสอบทิศเหนือ
การตรวจสอบทิศเหนือโดยไม่ใช้เข็มทิศ
โดยวิธีการนี้จะช่วยให้คุณตรวจสอบทิศเหนือได้อย่างแม่นยำและง่ายดาย โดยไม่ต้องใช้นาฬิกาหรือวัดยอดเงา
การตรวจสอบทิศเหนือในพื้นที่ที่ตำแหน่งละติจูดต่ำกว่า 20 องศา
เมื่อตำแหน่งที่คุณอยู่มีละติจูดต่ำกว่า 20 องศา ทั้งสองซีกโลก วิธีการใช้นาฬิกาหรือวัดยอดเงาไม่แนะนำ เนื่องจากอาจไม่ได้ผลลัพธ์ที่แม่นยำเนื่องจากองศาละติจูดต่ำ
การตรวจสอบทิศเหนือในพื้นที่ที่ตำแหน่งละติจูดอยู่ที่เส้นละติจูด 60 องศาขึ้นไปทั้งสองซีกโลก
ในบริเวณขั้วโลก ที่ตำแหน่งละติจูดอยู่ที่เส้นละติจูด 60 องศาขึ้นไปทั้งสองซีกโลก วิ ธีการวัดยอดเงาไม่แนะนำ เนื่องจากค่าทิศที่ได้อาจไม่แม่นยำ
หวังว่าบทความนี้จะเป็นประโยชน์และให้ข้อมูลที่จำเป็นสำหรับคุณในการตรวจสอบทิศเหนือ